Orta kulak ile geniz boşluğu arasında yer alan ve orta kulak havalanmasını sağlamak ve dış kulak yolu arasındaki basıncı dengelemekle görevli olan östaki borusu burunun arkasında geniz boşluğunun iki tarafında yer almaktadır. Östaki borusu burun, geniz ve boğazdaki farklı hastalıklar sonucunda görev yapamadığında, orta kulakla dış kulak arasındaki basınç dengelenemez.
Kulak Tüpü-Ventilasyon Tüpü Takılması
Kulakta Sıvı Birikimi (Seröz Otitis Media - SOM = Efüzyonlu Otitis Media - EOM) Nedir?
Başlangıçta orta kulakta oluşan negatif basınç oluşur. Östaki tıkanıklığı devam ettiğinde orta kulağın östaki borusundan geniz boşluğuna akması gereken kendi sıvısı burada toplanmaya başlar, biriken sıvının kıvamı giderek koyulaşır yapışkan hal alır. Kulak zarında çökme oluşur. Uzun dönemde zar orta kulaktaki işitme kemikçiklerine ve orta kulak tabanına yapışması ile sonuçlanabilir.
Bu hastalık halinin zamanında tedavi edilememesi kalıcı işitme kayıplarına,orta kulak iltihaplarına neden olur. Oluşan işitme kaybı özellikle çocuklarda konuşma ve zihinsel gelişme ve okul başarısı üzerinde olumsuz etki yapabilir.
Kulak Tüpü (Ventilasyon / Havalandırma Tüpü) Nedir?
Uygun tıbbi tedavilere karşın orta kulaktaki negatif basınç ve sıvı birikiminde olumlu gelişme saptanmayan hastalarda, orta kulaktaki negatif hava basıncını dengelemek ve orta kulağa hava geçişini sağlamak amacıyla kulak zarına venitlasyon tüpü (kulak tüpü) takılmaktadır.
Timpanostomi tüpü, miringotomi tüpü, ventilasyon tüpü ya da basınç dengeleme tüpü olarak da adlandırılır. Çok değişik tiplerde ve değişik maddelerden yapılan tüpler vardır. Plastik, altın, metal, teflon veya silikondan yapılmış ve enfeksiyon meydana getirmemesi için özel malzemeyle kaplanmıştır.
Tüp Tatbiki Ameliyatı
Ameliyat, genel ya da lokal anestezi ile yapılabilir. Çocuklarda genel anestezi uygulanır. Kulak zarına mikroskop altında 2-3 mm.lik delik oluşturup buradan birikmiş olan sıvı temizlenebilir. Bu delik genellikle 7-10 gün içerisinde iyileşerek kapanır. Oluşturulan bu deliğin hastalığı (sıvı birikimini) engellemeyeceği düşünüldüğünde zara açılan deliğe ventilasyon tüpü yerleştirilir. Ameliyat yaklaşık 15 dk sürmektedir.
Bu işlemi takiben ileri bir yapışma yoksa zardaki çökme hemen düzelir, sıvı kaybolur ve işitme kaybı hızla normale döner. Gereken durumlarda beraberinde geniz eti ve bademciklerin aynı ameliyatta alınması tedavinin uzun dönem başarısı için olumlu etki yapmaktadır.
Kulak Tüpü Kimlere Takılmalıdır?
Orta kulakta uzun süre kalan sıvının yol açtığı başta işitme kaybı olmak üzere değişik problemlerde kulak tüpü takılması gerekebilir. Bu rahatsızlık genellikle çocuklarda görülmekle birlikte, erişkinlerde de görülebilir ve işitme kaybı, denge problemleri, konuşma problemleri ve kulak zarında şekil bozulmasına sebep olur. Östaki borusu tıkanıklığı, kulak zarındaki deformasyon, Down sendromu ve barotravma (basınç değişikliği sebebiyle orta kulağın hasar görmesi) gibi rahatsızlıklarda da kulak tüpü takılması gerekebilir. Kulak tüp tatbiki, çocukluk yaş grubunda en sık yapılan ameliyattır.
- Orta kulaktaki sıvı birikiminin, tıbbi (ilaç) tedavisine cevap vermemesi,
- Orta kulaktaki sıvının 20 dB den fazla işitme kaybına neden olduğunun ve bunun çocuğun konuşma gelişimini etkileyeceğinin belirlenmesi
- Sürekli antibiyotik ve uygun tedaviler uygulanmasına rağmen tekrarlayan kulak enfeksiyonları ve orta kulakta sıvı birikmesinin önlenememesi.
Kulak Tüpü Takılmasının Faydaları
- Orta kulak iltihabına tekrar yakalanma riskini önemli oranda düşürür,
- Orta kulakta biriken sıvıdan dolayı oluşan duyma kaybını ortadan kaldırır,
- Orta kulak iltihabından kaynaklanan konuşma ve denge problemlerini iyileştirir,
- Orta kulak iltihabından kaynaklanan davranış ve uyku problemlerini iyileştirir.
Kulak Tüpü Nasıl ve Ne Zaman Çıkarılmalıdır ?
Tüpler kulak zarında genellikle 10-12 ay tutulmakta ve sonra kendiliğinden düşmekte ya da hekiminiz tarafından alınmaktadır.
Kulak tüpünün beklenenden erken düşmesi orta kulakta sıvı birikmesine neden olabilir ve operasyonla yeniden takılması gerekebilir
Bu tedavilerle hastaların büyük bölümü tam olarak iyileşmekte, nadiren tekrarlayan tüp uygulamaları ya da kalıcı tüp tatbiki gerekebilmektedir. Özellikle tekrarlayan seröz otit şikayeti olan çocuklarda alerji ve immün sistem fonksiyonları değerlendirilmelidir. Östaki fonksiyonu düzelmeyen hastalarda tüplerin uzun yıllar kulakta kalması gerekebilmektedir. Bu tip hastalar için üretilmiş kendiliğinden düşmeyen,tedavi sonunda doktor tarafından alınan kalıcı tüp tipleri kullanılır.
Kulak Tüpü Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler ?
Ameliyat sonrası genelde hiç ağrı olmaz. Fakat anestezi sebebiyle zaman zaman halsizlik, hassasiyet ve mide bulantısı görülebilir. Orta kulakta birikmiş sıvıdan dolayı meydana gelen işitme kaybı, ameliyat sonrası belirgin bir şekilde düzelir.
Tüp takılan çocukların banyoda, denizde ve yüzme havuzlarında (yani su ile temas ettiği her durumda) vazelinli pamuk ya da uygun bir kulak tıkacı ile dış kulak yolu kapatılarak suyun tüpten orta kulağa girmesi önlenmelidir. Su kaçmasına bağlı enfeksiyon ve akıntı olması durumunda antibiyotikler ve kulağa damlalarla kontrol altına alınmalıdır.
